“Niet slim, wel gevaarlijk.” Neonazi Berteryan opnieuw veroordeeld

Neonazi’s die geweld plegen tegen al wie anders is: vluchtelingen, andersdenkenden, … Het is een fenomeen dat opnieuw een zekere opmars kent. Zo nam het aantal gewelddaden in Duitsland en Frankrijk de afgelopen maanden toe. Ook bij ons is er een stijging van het aantal haatmisdrijven. Tot geweld tegen asielcentra zoals in Duitsland is het voorlopig nog niet gekomen. Aan ons om ervoor te zorgen dat dit zo blijft.

Het geweld tegen vluchtelingen kent immers ook bij ons aanhangers. Provocaties door neonazi’s in Calais konden zelfs op instemming van VB-kopstuk Dewinter rekenen. Maar sommigen willen nog verder gaan. De groepjes georganiseerde neonazi’s in ons land zijn klein en onderling verdeeld – de allianties, afsplitsingen en hergroeperingen doen soms aan soap-series op televisie denken. Maar ze hopen wel gebruik te kunnen maken van de vluchtelingencrisis om een groter gehoor te vinden. Terwijl neonazi’s zich graag als ‘antikapitalist’ voordoen, richten ze zich vooral tegen de slachtoffers van dat kapitalisme. Of tegen diegenen die het kapitalisme echt bestrijden natuurlijk.

Een van de meer opmerkelijke figuren in het neonazistische milieu in ons land is Chris Berteryan. Wij leerden hem in de jaren 1990 kennen toen hij een poging ondernam om het ter ziele gegane VMO (Vlaamse Militanten Orde, een organisatie die als privémilitie verboden werd) nieuw leven in te blazen onder de naam ‘Odal actiecomité’. De naam kwam van het café van waaruit voormalig VMO-aanvoerder Bert Eriksson zijn bende organiseerde. Er werd vol bewondering gekeken naar de gewelddadige acties van de VMO eind jaren 1970 en begin jaren 1980.

Het Odal Actiecomité van Berteryan probeerde daar aansluiting bij te vinden. Het maakte deel uit van een gewelddadige campagne in Brugge midden jaren 1990 toen een groepje neonazi’s alle linkse activisten de kop probeerden in te drukken. Het kwam tot raids op linkse militanten. Pas toen we met Blokbuster het voortouw namen voor een nationale campagne tegen fascistisch geweld om de situatie te keren, raakte extreemrechts in het defensief. Een kat in het nauw maakt rare sprongen, het was met de neonazi’s niet anders. Eén van hen pleegde een granaataanslag op zichzelf om Blokbuster te beschuldigen. “Niet slim, wel gevaarlijk”, was de titel van onze affiche met het gezicht van de dader van deze aanslag die meteen verspreid werd in zijn buurt. De nationale betoging tegen fascistisch geweld begin 1997 ging gepaard met een tegenbetoging waarop zowat alle neonazi’s uit het land aanwezig waren. Ze waren met een 60-tal. Het was meteen het hoogtepunt van Chris Berteryan en zijn Odal Actiecomité. In 1999 werd hij nog met alle 12 zijn medestanders opgepakt to